![](/media/lib/112/n-samotnaplaneta-ca62010895594a7cd75b624bada446a7.jpg)
Znamy cztery nowe planety swobodne. Wśród ich odkrywców jest Polak
7 lipca 2021, 09:50Planety swobodne to obiekty, które nie krążą wokół żadnej gwiazdy. Międzynarodowy zespół astronomów – za pomocą Kosmicznego Teleskopu Keplera – odkrył cztery takie ciała niebieskie. W badaniach brał udział dr Radosław Poleski z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego.
![](/media/lib/460/n-supernowaecs-4cad5e40929bfad939f1891ae7bda01f.jpg)
Potwierdzono istnienie nowego typu supernowych. Należała doń najsłynniejsza supernowa
29 czerwca 2021, 09:44Międzynarodowy zespół naukowy pod przewodnictwem specjalistów z Las Cumbres Observatory zdobył pierwsze przekonujące dowody na istnienie supernowych ECS, czyli gwiazd, w których kolaps jądra nastąpił w wyniku gwałtownego wychwytu elektronów przez jądra Ne i Mg. O możliwości takiej teoretyzuje się od 40 lat, jednak dotychczas nie zdobyto przekonujących dowodów.
![](/media/lib/460/n-tikal-b8a70fa09e91826aca3d53a3cbdc8e6a.jpg)
W samym sercu kamiennego Tikal istniały tereny zielone?
25 czerwca 2021, 11:08W Tikal, jednym z najpotężniejszych miast Majów, znajdowały się drogi, place, piramidy, świątynie i pałace. Jednak Tikal zostało niespodziewanie opuszczone, prawdopodobnie z powodu antropogenicznego zanieczyszczenie zbiorników rtęcią. W Tikal istniał też pierwszy na półkuli zachodniej system filtrowania wody pitnej. A teraz naukowcy twierdzą, że wokół zbiorników z wodą istniały tereny zielone.
![](/media/lib/159/n-betelgeza-9849b89a13f7054aec879d94edd5b803.jpg)
Udało się wyjaśnić przyczynę gwałtownego spadku jasności nadolbrzyma
17 czerwca 2021, 13:53Betelgeza, najbliższy nam czerwony nadolbrzym, to dziesiąta najjaśniejsza gwiazda na niebie. W bliskiej podczerwieni jest zaś gwiazdą najjaśniejszą. Gdyby znajdowała się w centrum Układu Słonecznego, orbita Jowisza znalazłaby się w jej wnętrzu. W latach 2019–2020 Betelgeza zaczęła przygasać i pojawiły się spekulacje, że może eksplodować. Tymczasem gwiazda wróciła do dawnej jasności, a teraz udało się rozwiązać zagadkę jej tajemniczego zachowania.
![](/media/lib/195/n-illustris-20952b3c0242cc3a781f2957456978cd.jpg)
DNA pomoże w wykrywaniu i badaniu ciemnej materii
2 czerwca 2021, 15:17Teraz Ciaran O'Hare i jego koledzy z University of Sydney przetestowali projekt nowego detektora ciemnej materii, który nie tylko wykryje obecność jej cząstek, ale również określi kierunek, z którego nadeszły. Uczeni przeprowadzili pierwszą symulację działania ich wykrywacza i poinformowali o bardzo obiecujących wynikach.
![](/media/lib/456/n-elliot1-bbbd574d48ce0eda5e73cb84a375d239.jpg)
W USA rozpocznie się największy na świecie eksperyment z zarządzania lasem
21 maja 2021, 12:28W stanie Oregon rozpocznie się największy w USA, a może i na świecie, eksperyment z dziedziny zrównoważonego zarządzania lasem. Wszyscy kochamy drzewa i potrzebujemy drewna. Musimy znaleźć metodę, by pozyskiwać je w sposób zrównoważony. I temu ma służyć ten eksperyment, mówi Thomas DeLuca, dziekan Wydziału Leśnictwa na Oregon State University (OSU). To właśnie on i inni naukowcy zaproponowali eksperyment.
![](/media/lib/455/n-malawi-f46931a586b6dd4440e7d3de92bf5e69.jpg)
Już 90 000 lat temu ludzie zmieniali całe ekosystemy za pomocą ognia
14 maja 2021, 09:55Badania przeprowadzone pod kierunkiem uczonych z Yale University przyniosły najstarsze dowody na znaczące zmiany całych ekosystemów, jakich człowiek dokonywał za pomocą ognia. Z artykułu opublikowanego w Science Advances dowiadujemy się, że ludzie mieszkający na brzegach jeziora Malawi zmieniali ekosystem już przed 92 000 lat
![](/media/lib/454/n-wylesianie-2b8f0f3604143421f6a084911fefcaa7.jpg)
W 60 lat przekształciliśmy obszar równy Afryce i Europie. Lasy zmieniliśmy w pola uprawne
12 maja 2021, 09:16W ciągu ostatnich 60 lat ludzie przekształcili aż 43 miliony kilometrów kwadratowych Ziemi. To 4-krotnie więcej niż sądzono. To powierzchnia równa Afryce i Europie razem, którą H. sapiens przeobraził np. zamieniając lasy w pola uprawne czy sawanny w pastwiska. Wyniki badań, obejmujących lata 1960–2020 ukazały się właśnie w Nature Communications.
![](/media/lib/153/n-czerwonyolbrzym-1f57412c2b737adc306ccba430144cf3.jpg)
Uczeni z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego wyjaśnili zagadkę sprzed 100 lat
10 maja 2021, 11:44Astronomowie z Obserwatorium Astronomicznego UW wyjaśnili prawie stuletnią zagadkę pochodzenia tzw. długiego okresu wtórnego w gwiazdowych czerwonych olbrzymach.
![](/media/lib/451/n-las-6b5ae9078f3128138d9a50372a892f00.jpg)
Drzewa liściaste rekompensują emisję węgla z pożarów na Alasce
16 kwietnia 2021, 08:00Wraz ze zmianami klimatu Alaskę nawiedzają coraz poważniejsze i częstsze pożary lasów, które uwalniają do atmosfery olbrzymią ilosć węgla i azotu uwięzione w drzewach i glebie. Zjawisko takie może przyspieszyć globalne ocieplenie. Jednak najnowsze badania wskazały, że lasy liściaste, które zastępują spalone lasy iglaste, nie tylko rekompensują ten uwolniony węgiel